Bạn có băn khoăn rằng yoga chúng ta đang luyện tập ngày này nay có giống như yoga mà mấy ngàn năm trước ông cha ta luyện tập không? Thực tế là yoga đã thay đổi rất nhiều trong quá trình phát triển của loài người. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu xem yoga hiện đại và yoga cổ (yoga truyền thống) có gì khác nhau không nhé.
Yoga cổ (Yoga truyền thống) là gì?
“Yoga cổ” thường dùng để chỉ các hệ thống yoga cổ điển xuất hiện trước hoặc đồng thời với thời Đức Phật, có gốc rễ trong:
- Vệ Đà (Vedas) – văn bản thiêng liêng cổ nhất Ấn Độ
- Upanishads – sách triết học tâm linh nói về bản thể, vũ trụ, tự ngã
- Yoga Sutra của Patanjali (~thế kỷ 2 TCN) – hệ thống hóa 8 nhánh của yoga
- Kinh Bhagavad Gita – nói về karma yoga, bhakti yoga, jnana yoga…
Yoga thời này không phải để uốn dẻo hay giảm cân, mà là một con đường tâm linh dẫn tới giải thoát (moksha) – thoát khỏi khổ đau, luân hồi và vô minh.
Yoga hiện đại là gì?
Từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, một số bậc thầy Ấn Độ (như T. Krishnamacharya, B.K.S. Iyengar, Pattabhi Jois…) đã hệ thống lại yoga, đưa vào:
- Nhiều asana (tư thế thể chất) hơn
- Tập trung vào sức khỏe, sự dẻo dai, điều chỉnh cơ thể
- Dễ tiếp cận với người phương Tây
Sau này, yoga du nhập khắp thế giới, biến thể thành hàng trăm phong cách: Hatha, Vinyasa, Power, Hot, Yin, Aerial…
So sánh: Yoga cổ vs Yoga hiện đại
| Tiêu chí | Yoga cổ | Yoga hiện đại |
|---|---|---|
| Mục tiêu | Giải thoát tâm linh, vượt khỏi khổ đau | Sức khỏe, thể chất, tinh thần thoải mái |
| Tập trung vào | Thiền định, kiểm soát tâm trí, buông bỏ bản ngã | Tư thế (asana), nhịp thở (pranayama), thư giãn |
| Luyện tập | Ít tư thế, nhiều thiền, niệm, trí tuệ | Nhiều động tác thể chất, đôi khi kết hợp âm nhạc |
| Bối cảnh | Tôn giáo – triết học (Hindu, Samkhya, sau này có ảnh hưởng Phật giáo) | Phi tôn giáo, phổ biến trong fitness & trị liệu |
| Thầy – Trò | Truyền dạy sâu sắc qua trải nghiệm sống | Dạy theo lớp học, khóa huấn luyện 200h, 500h |
Một số ví dụ cho các loại yoga hiện đại
| Tên | Thuộc loại nào? | Đặc điểm |
|---|---|---|
| Ashtanga Yoga (cổ điển) | Yoga cổ (Patanjali) | Gồm 8 nhánh: Yama, Niyama, Asana, Pranayama, Pratyahara, Dharana, Dhyana, Samadhi |
| Ashtanga Yoga (hiện đại) | Yoga hiện đại (P. Jois) | Chuỗi tư thế năng động, đổ mồ hôi nhiều |
| Kundalini Yoga | Giao thoa | Có yếu tố tâm linh, năng lượng, hơi thở, mantra |
| Yin Yoga | Hiện đại, chịu ảnh hưởng Đạo Lão | Giữ tư thế lâu, thư giãn mô liên kết |
| Bhakti Yoga | Yoga cổ | Đường tu bằng tình yêu và sự cống hiến |
Kết luận
- Yoga cổ là một con đường giải thoát – như tu đạo.
- Yoga hiện đại là một công cụ cải thiện sức khỏe – như tập thể thao kết hợp chánh niệm.
Nhưng không nên tách rời hai cái. Bởi nếu tập yoga hiện đại mà hiểu được tinh thần của yoga cổ, bạn sẽ không chỉ khoẻ, mà còn an nhiên và hiểu mình sâu sắc.
