Bạn đã bao giờ có chuyện buồn, càng nghĩ lại càng buồn, rồi bất giác kéo thêm những nỗi buồn cũ và cả những lo lắng tương lai chưa xảy ra, khiến mình chìm sâu hơn vào tâm trạng tiêu cực? Càng cố thoát ra lại càng bế tắc?

Điều này không phải vì bạn yếu đuối hay tiêu cực đâu. Đó là cách hệ thần kinh hoạt động – một cơ chế hoàn toàn tự nhiên.

Não bộ chúng ta gồm các tế bào thần kinh (nơron). Khi trưởng thành, số lượng tế bào này gần như cố định. Việc chúng ta có thể làm là củng cố và tạo thêm kết nối giữa chúng, giống như xây thêm những con đường nối liền các ngôi nhà trong thành phố. Khả năng não bộ tự điều chỉnh, tự sửa chữa và thích nghi này được gọi là Neuroplasticity – Khả biến thần kinh.

Nếu khả năng này tốt, chúng ta sẽ dễ học hỏi, ghi nhớ, tư duy linh hoạt hơn, từ đó thành công hơn trong cuộc sống. Việc rèn luyện thể chất, tập Yoga, thiền định, học hỏi cái mới… đều giúp tăng cường khả biến thần kinh.

Hệ thần kinh thực vật (hay hệ thần kinh tự chủ) của chúng ta gồm hai phần: hệ thần kinh giao cảm – chịu trách nhiệm kích hoạt phản ứng căng thẳng, và hệ thần kinh phó giao cảm – điều hòa cơ thể về trạng thái nghỉ ngơi và phục hồi.

Khi bạn chìm trong nỗi buồn, hệ thần kinh giao cảm đang hoạt động mạnh. Nếu các “con đường” nối giữa những vùng căng thẳng quá vững chắc, tín hiệu tiêu cực sẽ cứ lặp đi lặp lại, làm bạn càng khó thoát ra. Ngược lại, nếu các kết nối đến vùng thư giãn (thuộc hệ thần kinh phó giao cảm) cũng mạnh mẽ, bạn sẽ dễ dàng cân bằng lại.

Vậy làm sao để xây dựng những kết nối tích cực của hệ thần kinh phó giao cảm này?

• Tập luyện đều đặn: Yoga, thiền, thể dục, hít thở sâu.
• Nuôi dưỡng tâm trí: học cách buông bỏ, trân trọng, biết ơn, chia sẻ niềm vui.
• Sinh hoạt lành mạnh: ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc.

Có vậy, khi buồn, bạn sẽ dễ tìm về sự thư giãn, thay vì mắc kẹt trong căng thẳng.

Hồi học Yoga ở Firstship, cô giáo Eiko Ichikawa dạy Triết Học Yoga rất nổi tiếng và rất được yêu quý ở Nhật, hôm đó cô giảng về Hạnh phúc, có kết luận rằng muốn cảm nhận được hạnh phúc, chỉ có con đường luyện tập Yoga. Mình nghĩ trong người, kỳ quá, có người hạnh phúc mà đâu cần biết tới Yoga chứ. Mình hỏi cô, “Không còn con đường nào ngoài Yoga hả cô?” Cô trả lời, “Không! Em sẽ hiểu tại sao cô nói thế cho đến khi em hiểu thực sự Yoga là gì. Người chơi bóng chày cũng có thể là người hạnh phúc, người ngày ngày luyện tập tư thế Yoga cũng có thể đang bất hạnh nếu họ không sống theo cách sống của Yoga chỉ dạy”.